Kaszëbsczi Linux ë Ôpen Ùdbë : linuxcsb.org

14. séwnika mô òstac ùprzëstãpniony przez ùdbã OpenIndiana nowi wëdôwk òperacjowi systemë OpenSolaris. Pò tim jakno Oracle wëcopnôł sã ze wspiéraniô wòlnegò wëdôwka Uniksowi òperacjowi systemë Solaris, chce OpenIndiana zazychrowac ji dalszi rozwij ë wspiarcé

Ùdba OpenIndiana przënôléżi do założony przez ôpen-zdrojową spòlëznã, òb lato 2010, Illumos Foundation, chtërnô za swòją spòdlową misëjã przëjãła dalszi rozwij OpenSolaris. Detale dalszi robòtë, chce no karno ùprzëstãpnic nama w nôslédnych tidzeniach.

24 ë 25 rujana w Sztetënie bãdze mia swój plac kònferencëjô OpenSolaris. Ji òrganizatorama je Sun ë brëkòwnicë  OpenSolaris, jaczi mają sobie za cél pòstôwioné pòpùlarizacëjã mòżnotë brëkùnkù ti systemë.

Nowi OpenSolaris mô pòdle òrganizatorów zamëkac w se wiele nowinów m.ji. w dzélach bezpiekù, startë pòdôwków czë kòntrolë przistãpù.

Kònferencëjô bãdze prowôdzonô przez sprôwników systemë OpenSolaris ë inżiniérów z Sun, z małima wëjimkama (n.p. Open High Availability Clusters), w anielsczim jãzëkù. Wéńdzenié je za darmôka, inetresownicë mùszą sã równak wprzódk zaregistrowac, a ò spanié ë jadło trza sómemù zadbac.

Rôczimë so Sztetëna do zalë Anne Jagielónczi w pałacë Pòmòrsczich Ksyżëców przë sztr. Kòrsarzë 34

• Wicy wëdowiédzë na: conference.opensolaris.com.pl
• Wëdowiédzô ò OpenSolaris w pòlsczim jãzëkù: pl.opensolaris.org

Linux na desktopie ni ma jesz wielu brëkòwników – to prôwda. Dzélk lëdzy ni mô taczé wiedzë, żebë zainstalowac nã systemã, czë nawetka zrëszec ją live z platczi CD czë DVD. Terô sprôwdzec co to je nen Linux ë jak to wszëtkò wëzdrzi mòżeta nie zmieniwając swòji systemë (!) dzãka Ulteo.

(wicy…)

Mòże ju zamówic nowé wersëje pòpùlarnëch distribùcëjów Linuksa z rodzëznë Ubuntu. Platczi z Ubuntu, Ubuntu Server a téż Kubuntu z wersëją 8.04 LTS (òd Long Time Support – długòcządowé wspiarcé) zwóną téż Hardy Heron bãdą wësëłóné czilenôsce dniów pò premierze, chtërna je zabédowónô na 24 łżëkwiata.

Wiedno mòże téż zladowac a samemù wëpalic platkã z nowim systemã – na gwës mdze to wiele chùdzy jak żdónié na paczét. Dobrim wińdzenim je zôs aktualizacëjô do nowi wersëji brëkùjąc systemë aktualizacëji bënë swòji distribùcëji Ubuntu. Zainteresowónëch jak to zrobic òdsélómë do artiklów w najim serwisu a na gwës téż nie òstawimë bez òdpòwiescë problemów na jaczé mòże trafic brëkòwnik Linuksa.

Darmôk platczi mòże zamówic pòd adresama: shipit.ubuntu.com i shipit.kubuntu.org. Xubuntu a Gobuntu nie są przëstãpné w ramach akcëji ShipIt.

Wëdónô òsta nowô, òficjalnô wersëjô czérowników nVIDIA dlô Linuksa, Solarisa a FreeBSD. Dlô ti pierszi systemë przëstãpné są wersëje na platfòrmã x86 ë x86-64.

Czérowniczi ne dôwają wspiarcé prakticzno dlô wszëtczich mòdelów grafikòwich kartów, nawetka dlô tëch nônowszich. Nen wëdôwk ùprawiô fele w dzejanim wentilatora GPU na maksymalny chùtkòsce, rëmô problemë, chtërne ùdostôwałë ùpadniãca serwerë X, pòprawiô wespółrobòtã z laptopama, a téż zlepszô sprôwianié wëskrzëniwanim na ùrzãdzeniach HP Compaq.

Czérowniczi mòże zladowac z:

NVIDIA-Linux-x86-169.09 (16.7 MB, IA32),
NVIDIA-Linux-x86_64-169.09 (15.0 MB, AMD64/EM64T),
NVIDIA-FreeBSD-x86-169.07 (13.4 MB, FreeBSD x86),
NVIDIA-Solaris-x86-169.09 (16.1 MB, Solaris x64/x86).

Bez mała rok pò wëdôwkù FreeBSD 6.2 ùprzistãpnilë rozwijôrze ti òperacjowi systemë (wòlny òdprowôdny Unixa) nôslédną ji sztabilną wersëjã 6.3. Zamëkô òna w se m.jin. zaktualnioné KDE 3.5.8, Gnome 2.20.1, Xorg 7.3, BIND 9.3.4 czë sendmail 8.14.2.

FreeBSD 6.3 mòże zladowac (bôczënk: je tegò 5 cedeczków) na platfòrmë Alpha, AMD64, i386, IA64, PC98 ë SPARC64. Co do zmianów ë pòprôwionëch felów, to czëtôjta wicy w swòji wersëji bënë Release notes.

Wersëjô 6.3 je ju sztabilną, a robòtë nad sztabilonotą wersëji FreeBSD 7.0 jesz derëją. Tã mómë narô le jakno RC1 do zladënkù, chòc mô sã òna nama ju, zgòdno z planã, w gromicznikù w pierszi swòji sztabilny wersëji pòkôzac.

Jednô ë drëgô (6.3 ë 7.0) zamëkôj ju w se kaszëbską klawiaturã, a FreeBSD  je na gwës dobra alternatiwą dlô tich co nie chcą ùżëwac Linuksa.

• Strana zladënkù: http://www.freebsd.org/where.html

Sun wësztartowôł nową ùdbã ò mionie Indiana, jakô mô doprowadzëc do kòmpatibilnotë Linuksa ë Solarisa. Jesz felëją akùratné pòdôwczi, klôr je le blós, że mô sã tim zajimac Ian Murdock, zakłôdôrz Debiana jaczi w strëmiannikù przeszed do Sun.

Mòże sã przedstôwic dobrze sparłącznié tich dwóch systemów, Solaris mô swòjé mòcne, a téż słabë starnë – jakno chòc drësznotã w brëkùnkù czë téż wspiarcé dlô hard-wôrë ë włączënié tich z wòlny soft-wôrë bë bëło gwës ze zwëskã dlô Solarisa.
Problemë są narô w różnëch licencëjach Linuksa ë Solarisa, në chòba, że Sun ùprzistãpni swòją òperacjową systemã jakno GNU General Public License, co bë bëło pò prôwdze czims òsoblëwim.

Wôrt mòże na tim placu jesz dodac, że òd 2005 rokù dzéjô przë Sun ùdba NexentaOS, jakô parłaczy jądro OpenSolarisa z Ubuntu.

Sun ùprzistãpnił jakno Ôpen Zdroje (Open Source) wszelejaczé techniczi zôpisownëch mediów ë sprôwianiô pamiãcą. Midzë jinszëma są to czérowniczi iSCSI ë fibre channel , NFS 4.1, soft-wôra do pòwielaniô wòluminów na wszelejaczich serwerach czë rozwijowé dodôwczi do systemë sprôwianiô pòdôwkama Suna (ZFS, RAID6).

Sun chce tim kroką doprowôdzëc bë OpenSolaris stôł sã òperacjową systemą pieszegò wëbierkù dlô złożonëch systemów pamiãcë.
Wkół tich techników pamiãcë mô pòwstac całô spòlëzna.

Wcyg żdając na GoogleOS, czëlë òperacjową systemã dlô ròbòtë w sécë, mòże òbezdrzëc richtich czekawi projekt, jaczim na gwës je EyeOS. Je to jesz nie fùlwôrtna òperacjowô systema, chtërną òtmëkô sã w przezérnikù z pluginsã Flash. W ni mómë przistãp do różnëch aplikacëji, w tim grë, editora tekstu, kalkùlator, przezérnik ë jesz wiele wicy.

Jakò, że je to ôpenzdrojowi projekt, mòże zladowac zdroje a ùsôdzëc gò na swòji serwerze. Nót do tegò miec serwerë z Apache ë PHP (chòc na windowsowëch serwerach téż jidze to zrobic). Chto niechc robic tegò ù se, abò nie mô przistãpù do taczégò serwera, mòże wëpróbòwac wersëji demo abò darmôk zaregisterowac sã ë òbaczëc jakno to wszëtkò wëzdrzi.

Minusã je na gwës felënk kaszëbskòjãzëkòwi wersëji, leno to je zwëkòwô sprawa dlô wnetka wszëtczéch kòmpùtrowëch programów. Pòlskô wersëja nie je jesz do kùńca zrobionô, téj nót je chòc kąsk znac anielsczi abò miemiecczi jãzëk.

(wicy…)

Reactos – wòlnô implementacëja systemów windowsowëch wcyg żdże na menadżerã paczétów. Jeden z deweloperów Reactosa, Maarten Bosma zabédowôł nowi wëzdrzatk ti nótny programë ë w swòjim blogù pisze, że wnetka nacznié ji kòdowanié. To, że takô menadżera barô pòmògô w codniowi robòce z systemã ë programama wiedzą wszëtcë brëkòwnicë linuksowëch distribùcëji.
Sóm Reactos nie je jesz parôt do codniowi robòtë ë nie je fùlwôrtnã systemą a chòc ùdba je 10 lat stôrô, to ji numer za wësoczi nie je (0.3.0) ë wiele w ni zrobic nie mòże. Równak ùdba je dosc tëli zajimnô ë wôrt tegò bë wiédzëc ò ni kąsk wicy.